POLITIE GEDENKT HENNEBOEL • 2001-2010

2008 • 3 september - In Nederland volgen afgevaardigden van de Duitse en de Nederlandse Politiebond het spoor van hun voorganger Joep Henneboel. 2009 staat een tegenbezoek in Nordrhein-Westfalen op de agenda.

Foto/tekst ©Politie Nordrhein-Westfalen

Citaten uit het verslag: "Während der deutschen Besetzung der Niederlande von 1940 bis 1945 war die deutsche Polizei und nicht die Wehrmacht die eigentliche Besatzungsmacht. Der Münsterländer Polizist Jupp Henneboel ist einer der wenigen deutschen Polizisten, der während der Besatzungszeit zum Widerstandskämpfer geworden ist. Ende August haben Mitglieder des Nederlandse Politiebonds und der Gewerkschaft der Polizei in einem dreitägigen Seminar seine Spuren in den Niederlanden verfolgt [...] Der Nederlandse Politiebond (NPB) und die GdP wollen ihre gemeinsame Spurensuche nach Jupp Henneboel, einem „grünen Polizisten im niederländischen Widerstand“, 2009 in Nordrhein-Westfalen fortsetzen."

Zie ook Nederlandse politiebond

CISSIE VAN PUTTEN • 1951-2000

Cissie van Putten was dochter van een Nederlandse verzetsman. In 1957 trad zij in het huwelijk met Jupp Henneböhl, voormalig Duits opperwachtmeester van de Grüne Polizei, die gedurende de Tweede Wereldoorlog meerdere verzetsdaden pleegde in Nederland.
Met haar echtgenoot runde zij een sigarenzaak aan De Wittenkade 95 in Amsterdam-West. Van Putten ontmoette met haar man vele bekendheden, van wie hier enkele foto' staan afgebeeld.

Bisschop van Haarlem mgr. Huibers feliciteert het bruidspaar Henneböhl-Van Putten • 1957

Wereldkampioen atletiek Fanny Blankers-Koen feliciteert het bruidspaar • 1957

Ontmoeting met de burgemeester van Heemstede A.G.A. van Rappard • jaren 60

Joep draagt zijn autobiografie op aan echtgenote Cissie • 1974

Ontmoeting met het Duitse voetbalelftal SV Berge en het Amsterdamse S.L.T.O. • 1974

Ontmoeting met de Amsterdamse burgemeester Ed van Thijn • 1984
 

Op audiëntie bij paus Johannes Paulus II in Rome • mid jaren 80
  

KRITIEK • 2001-2010

Thomas Köhler, Westfälische Universität

Duits historicus Thomas Köhler publiceert in 2006 het artikel 'Polizisten in Nationalsozialismus als Täter und Retter'. Daarin bespreekt hij autobiografieën van mensen als Joep Henneboel zeer negatief.

Köhler stelt: "Als „grüner“ Polizist während des Zweiten Weltkrieges in Amsterdam eingesetzt, rettete er am 6. Dezember 1944 eine Gruppe katholischer Geistlicher vor der Deportation. Nach Ende des Krieges reiste Henneboel illegal nach Holland ein, um sich dem Bergbaudienst in Deutschland zu entziehen. Mit Hilfe von Bescheinigungen der von ihm geretteten Priester gelang es ihm, die niederländische Staatsangehörigkeit zu erhalten. Als problematische Ego-Dokumente charakterisierte Spieker vor allem Henneboels in verschiedenen Versionen erschienene autobiographische Schriften, die nicht frei von Selbstinszenierung und -überhöhung, auch in Bezug auf „Rettungstaten“ selbst, seien."

Kortom, na de oorlog bij terugkeer in Duitsland weigerde Henneböhl de door de geallieerde bezetter opgelegde dwangarbeid in de mijnen, en alleen daarom zou hij volgens Köhler zijn verdiensten als verzetsman flink hebben overdreven, teneinde het Nederlandse staatsburgerschap te verkrijgen.

Het is best mogelijk dat Henneböhl dertig jaar na de oorlog niet alles meer exact wist, alleen al omdat hij toen in zeer gestreste situaties verkeerde. Maar alleen al het aantal getuigen, het onderzoek door de Nederlandse politie, de officiële verklaringen, en het feit dat er na het verschijnen van zijn biografie geen onthullingen in de pers verschenen over eventuele verzinsels, leidt tot de slotsom dat historicus Thomas Köhler een ernstige fout begaat.

Blijft de vraag waarom Joep Henneböhl zoveel risico heeft genomen? Naar eigen zeggen vanwege het Katholieke milieu waarin hij opgroeide, zijn geloofsovertuiging: 'Ich konnte nicht anders'. Maar wat bij het bekijken van de foto's meteen opvalt zijn Henneböhls pretogen, bijna elke kiek is het raak. Hij had niet alleen een afkeer van fascisme, maar hij was een enthousiaste persoonlijkheid, en waarschijnlijk zat het in zijn karakter om ook voor eigen plezier bruinhemden een hak te zetten. Een andere verklaring gaf Chiel Hemelaar, die met de oud-verzetsman bevriend was: Henneboel zou een blinde vlek voor gevaar hebben gehad.

Gelukkig maar, zou ik zeggen. En al zou Henneböhl maar één Nederlander het leven gered hebben, zelfs dan was dat voor een Duitser in de oorlogsjaren een levensgevaarlijke verzetsdaad. Bovendien zijn er meer getuigenissen dan de door historicus Köhler genoemde geestelijken, die door Henneböhls toedoen aan deportatie ontkwamen. Daarbij werden ook minder ingrijpende verzetsdaden als sabotage aangemerkt, zoals het verstrekken van vrijwaringbewijzen aan Nederlanders voor in beslag genomen fietsen, ook iets waar Henneböhl zich schuldig aan maakte.